2022 yılında sektörde sürdürülebilirlik, iklim değişikliğine etkiyi analiz etme ve çözüm üretme konularında çalışmalar arttı.
Küresel süt sektörünün gündeminin ilk sıralarında sürdürülebilir üretim başlığı yer alıyor. Sürdürülebililirliği etkileyen; iklim değişikliği, biyoçeşitlilik, çift lik ve şirket yönetimi, pazar ve tüketici algısı ile kırsal ekonomi alanlarındaki çalışmalar her geçen gün artarak devam ediyor. Sektörün iklim değişikliğine etkisini analiz ederek saptanan sorunları çözmeye yönelik çalışmalara 2022 yılında da devam edildi. Bu çalışmalar sera gazı azaltım ve iklim değişikliğine uyum olmak üzere iki ana başlıkta yürütülüyor ve 2023 yılında daha da hızlanması bekleniyor (USK 2021 Süt Raporu).
Türkiyeʼde Sektör
Hayvansal protein kaynaklarının sağlıklı yaşama katkısına dair farkındalığın artması, dengeli ve kaliteli beslenme konusunda giderek bilinçlenen bireyler, kırsal kalkınmayı destekleme programları ve hayvancılığa verilen destekler gibi unsurların bir araya gelmesiyle hayvancılık faaliyetleri ticari anlamda değer kazandı. Gıda dışında deri, tekstil ve ev dekorasyonu gibi farklı sektörlere de ham madde tedarik eden hayvancılık sektörü, ülke ekonomisine katkı sunmaya devam ediyor. Sektör, kırdan kente göçü ve göçün ortaya çıkardığı sosyal problemleri azaltmak gibi sosyal ve ekonomik birçok sorunun çözümüne katkı sunuyor (USK)
Ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü miktarı, Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %3 azalarak 9,7 milyon ton olarak gerçekleşti. Tereyağı üretimi %12,8, ayran üretimi %6,9 ve yoğurt üretimi %3,8 artarken; inek peyniri üretimi %4,5 ve içme sütü üretimi %1,7 azaldı.
Tüketim hareketlerine bakıldığında ekonomik gelişmelerin süt ve süt ürünleri pazarını etkilediği görülüyor. 2022 yılı itibarıyla toplam ambalajlı süt pazarı tonaj olarak %8 daralma ile 936 bin ton olurken, ciro olarak %100 büyüme ile 12,8 milyar TL’ye ulaştı (Nielsen, Toplam TR, 2022).
Açık süt pazarı ise 2022 yılında tonaj olarak %1 daralma ile 1,3 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Ciro rakamlarına bakıldığında yılı %91 büyüme oranı ve 12,7 milyar TL seviyesinde tamamladı (IPSOS, HTP, 2022).
Süt pazarında 2022 yılının büyüyen kategorileri incelendiğinde light, protein destekli ve laktozsuz gibi katma değerli ürün kategorileri dikkat çekti (Nielsen, Toplam TR, 2022).
Ambalajlı peynir pazarı tonaj bazında %7 daralma ile 0,3 milyon ton seviyesine geriledi. Ciro olarak ise %90 büyüme ile 23,2 milyar TL seviyesine ulaştı (Nielsen, Toplam TR, 2022). Ambalajlı peynir pazarında, labne ve krem peynirin yıl içinde büyüme kaydeden kategoriler olduğu görülüyor.
Ambalajsız (açık) peynir pazarı ise tonaj olarak %17 daralma ile 0,2 milyon ton pazar tonajına gerilerken; ciro olarak %55 büyüme ile 14,4 milyar TL seviyesine geldi (IPSOS HTP, 2022).
Ülkemizin süt ve süt ürünleri ihracatında 2021 yılındaki artış 2022 yılında da devam etti. Özellikle uluslararası piyasalarda oluşan emtia fi yatları ülkemizdeki süt sanayicilerine önemli fi yat avantajı sağlayarak tereyağı ve süt tozu gibi ürünlerin ihracatı yılın ilk aylarında önemli ölçüde arttı. 2021 yılının tamamı için 3.238 ton olan tereyağı ihracatı, 2022 yılında %290 oranında artarak 12.643 bin tonun üzerine çıktı. Toplam süt ve süt ürünleri ihracatı 2022 yılında önceki yıla göre %20 artarak 619,4 milyon Dolar seviyesine ulaştı. Süt ve süt ürünleri ithalatı ise 95,8 milyon Dolar düzeyinde gerçekleşti (USK 2022 Süt Raporu)